Vrijdag 30 november worden twee films van documentairemaker Mehmet Ülger over kinderarbeid in Turkije getoond tijdens het mini-filmfestival Born Adults van FNV Mondiaal in het nieuwe filmmuseum EYE. De films tonen jonge kinderen die lange dagen in velden en op plantages katoen en hazelnoten plukken.

Katoen
'Wit goud in kinderhanden' gaat over de Turkse katoenpluk in het najaar. Turkije is een groot textielland dat veel kleding naar de Europese markt exporteert. De Turkse katoen - in de volksmond 'het witte goud' - wordt in september en oktober geoogst. Tijdens deze pluk zijn heel veel kinderen aan het werk. Onder de hete zon vertellen Zubeyde, Esma en Isa hun verhaal.

Voor het NCRV-programma Altijd Wat maakte Ülger een journalistiek item over dit onderwerp, dat afgelopen dinsdagavond is uitgezonden. Daarbij is de insteek Esprit, die kleren laat maken in Turkije. Gezien de grote hoeveelheid kinderen die in zowel Urfa als Adana aan het werk zijn, kun je stellen dat alle katoen uit Turkije besmet is met kinderarbeid, en daarmee ook alle afnemers.

Hazelnoten
'Zara en andere kinderen van het seizoen' is een follow-up van twee eerdere films van Ülger over kinderarbeid tijdens de Turkse hazelnotenpluk in augustus. In 2010 stond Zara voor het eerst centraal in de documentaire 'Kinderen van het seizoen', waarin ze weken lang, elf uur per dag, hazelnoten plukte met haar familie. Een jaar later was haar situatie niet veranderd. Nu, in 2012, lijkt het Zwarte Zeegebied in beweging te komen. Van posters tegen kinderarbeid tot aan kinderarbeid vrij verklaarde hazelnootplantages. Maar Zara werkt nog steeds.

Sinds Ülgers eerste film is in Turkije nogal wat in gang is gezet. Zo hebben de seizoenwerkers in Ordu inmiddels een terrein voor hun tenten toegewezen gekregen waar schoon water en sanitair aanwezig is. De gouverneur van de provincie Ordu voerde dit jaar voor het eerst een postercampagne met de oproep geen kinderen te laten werken. Overigens zonder veel succes: in augustus waren opnieuw kinderen aan het werk, zij het minder dan de jaren ervoor.

In de provincie Giresun is de voorzitter van de provinciale vereniging van hazelnootproducenten wakker geschud door Ülgers eerste film. Hij heeft sinds vorig jaar zijn eigen plantage kinderarbeid vrij verklaard en nog minstens 74 plantage-eigenaren meegekregen om dit ook te doen.