(Uit de P+Website)
Aan de slag bij de boer tegen gratis kost en inwoning. De Turkse organisatie Buğday biedt die mogelijkheid. Bijna 70 boeren door heel Turkije stellen hun boerderijen open voor gasten en bieden zich aan op de website TaTuTa. Vrijwilligers leren er zaaien, oogsten en vee verzorgen en daarmee de voedselketen kennen. Turkije heeft de meerwaarde van biologische landbouw allang ontdekt. Buğday werkt sinds 2002 zorgvuldig aan een informatiecampagne.
Het contrast tussen de stads- en plattelandsbevolking is groot in Turkije. Wie door de winkelstraten van Istanbul paradeert, kan zich aan net zoveel schoonheid vergapen als in willekeurig welke West-Europese stad. De moderne Turk hecht meer nog dan de doorsnee Nederlander aan een hippe tas, kekke schoenen en dito kleding. Op het platteland, waar het merendeel leeft van wat moeder aarde voortbrengt, heeft de bevolking andere prioriteiten.
Juist deze twee uitersten probeert Buğday, een organisatie die biologische productie stimuleert, bij elkaar te brengen. “Veel mensen in de stad weten niet meer hoe groente en fruit groeit en geoogst wordt”, zegt Oya Ayman-Özesmi, woordvoerster van Buğday. “Doordat biologische boeren hun land openstellen voor gasten, leren stedelingen de voedselketen kennen, maar ook de boeren en hun leven.” En dat levert heel wat Aha-Erlebnissen op. Ayman-Özesmi verhaalt over een vriendin die de bij de Turken zo populaire groente okra ging oogsten op een boerderij. “Ze vond het heel zwaar werk en telde elke avond de schrammen en blaren op haar handen. Toen ze ontdekte dat een kilo okra voor 3 lira (€ 1,50) op de markt werd verkocht, was ze verontwaardigd. Dat moest worden opgehoogd naar minstens 10 lira, vond ze.”
TaTuTa staat voor TArım (landbouw), TUrizm (toerisme) en TAkas (ruilen). Het TaTuTa-project begon in 2004 op initiatief van UNDP GEF Small Grants Program, dat duurzaam toerisme bevordert. Buğday werd een van de partners en nam het twee jaar later over. De tweede partner Genc Tur doet inmiddels alle reserveringen. Ze hebben al honderden gasten kunnen onderbrengen, waarvan tweederde uit het buitenland. Van de 2.750.000 boeren die Turkije telt, voeren er 15.000 organische landbouw. “Ecologische boeren hebben steun nodig in kennis, maar ook in promotie”, zegt Ayman-Özesmi. “Het TaTuTa-project stelt de deelnemende boeren in staat met elkaar te communiceren en ervaringen uit te wisselen.”
Niet alle 69 boerderijen die op de TaTuTa-website te vinden zijn, zijn even populair. Ayman-Özesmi schat dat er zo’n 10 veel bezocht worden. “Vooral aan de zuidkust zijn de boerderijen populair, omdat de zee daar dichtbij is. Maar ook andere zaken spelen een rol, zoals de betrokkenheid van de boeren zelf en de extra’s die ze aanbieden. Als gasten er ook manden kunnen leren maken, of tomatentapenade of houten lepels, dan schrijven ze zich eerder voor zo’n boerderij in. Gezinnen met kinderen vinden veehouderijen vaak leuk en een riviertje bij een boerderij doet ook veel goed.”
De meest populaire farm is Pastoral Vadi in Fethiye, aan de zuidkust van Turkije, 10 minuten van het strand. Op de boerderij groeien fruitbomen en allerlei groentes. Ook wordt er eigen wijn geproduceerd. Medewerkers bieden gasten workshops, zoals fotografie, yoga en het bereiden van mediterrane gerechten. De bungalows zijn gemaakt van steen, modderbaksteen of hout. Ze zijn op een ecologische manier ontworpen en al het afval en gebruikte water wordt gerecycled. Wie niet wil meewerken op een boerderij, maar gewoon wil luieren, betaalt 20 tot 30 euro per nacht.
Een deel van de TaTuTa-boeren levert wekelijks aan de biologische markten die Buğday onder zijn hoede heeft. In Istanbul zijn er inmiddels vier te vinden, en de belangstelling voor biologische producten is groeiende. De markten werken als Marqt in Nederland: boeren leveren direct hun producten. Ze worden steekproefsgewijs gecontroleerd op pesticide en gewicht. Alle producten zijn gecertificeerd met een bio- of EKO-label. Houdt een boer zich niet aan de afspraken, dan mag hij niet meer leveren aan de markt. Zie ook de P+Website>>
P+Webtip: Zoek je favoriete boerderij in Turkije